September 06, 2023
Kia rere te reo o Ngāti Porou


E toru miniti noa iho te roa kia riro, kia hokona, kia pau ngā tīkiti o te kura reo a Ngāti Porou e kīia nei Kei te Aha 2023? ka tū ā te wiki e kainamu mai nei.
E ai ki tētehi o ngā kaiako, ki a Rhonda Tibble, he tohu pai tēnā o te tino hiakai o te iwi kia ako i te mita o Ngāti Porou. Koia nei te wā tuatahi e tū nei tētehi kura reo i te rohe mai i te taenga mai o te mate korona ki Aotearoa i te tau 2020, ā, ko te reo o ngā tīpuna tana aronga matua.
Hei tā Tibble, “Ko te mea nui ki ahau, ahakoa he aha te wānanga reo, kia mau ai ki te pono ki te tika e ai ki ō mātua tīpuna, nāhau i kite atu, kia mau tonu ki te parani [brand] me kī o Ngāti Porou ake i ōna roherohenga katoa me te rerekē tō ōna rohenga e whitu. Heoi anō he hanga marae tokowhitu, tokoiwa i ēnei o ngā roherohenga, he rerekē nga kōrero – he paku rerekē anō hoki – te mita o ia moka.”
Hei tāna anō, i tua atu o ngā kura reo, e kounga ai tō reo Māori, me whai hoa arero Māori ā, me kōrero Māori anake koutou. Ka kī tonu ia he pakanga tonu kia kōrero Māori ia te rā, ia te wiki, heoi, ki te kore, e kore tō reo Māori e rere, e whakapakari hoki.
“Ko te whai wāhi kia whai hoa koe kia arero Māori atu koe. Nā reira, koinā kē te painga o ētehi o ngā karapū pēnei i te waka ama, pēnei i te kapa haka, tēnā momo. Ka roherohengia atu he wāhi ka rāhuitia kia kōrero Māori. Nā, koinā kē ngā whakatumatuma o te wā, kia whai hoa koe i roto i tō takitahi, kia takitini atu te take kia tōia mai te reo Māori i te mahunga, i te arero o tēnā o tēnā.”
Ka tū te kura reo ā te 25-28 o Hepetema ki Te Kura o Waikirikiri i Tūranga-Nui-a-Kiwa.