August 19, 2018
Pūtea āwhina i a Ngāpuhi mō te whakataunga tiriti
Pūtea āwhina i a Ngāpuhi mō te whakataunga tiriti
Kua whakapuarehia anō e te Minita i ngā Take Tiriti e Andrew Little te pūtea a te Kāwanatanga hei āwhina i a Ngāpuhi ki te whakatutuki i tā rātou whakataunga tiriti. Ko te ngako o tēnei pūtea, kia whai waahi ai a Tūhoronuku me Te Kotahitanga ki te whirinaki atu ki ētahi mātanga me ētahi o ngā kaimahi o te Kāwanatanga ki te whakatū rautaki e tutuki ai te tono. I hui te Minita, ngā māngai o Tūhoronuku me ngā māngai o te Kotahitanga, ki ngā uri noho taone o Ngāpuhi i ngā rangi whakatā nei.
Kaore te Peremia i tae ki te Koroneihana
Kaore te peremia a Jacinda Ardern i tae-a-tinana ki te Koroneihana i ngā rangi whakatā nei. Kei te ngana te Kīngitanga ki te whakatika i ōna raru nui, whai muri iho i te reta tātā i tuhia e Tuku Morgan mō te Kīngi me āna kaitohutohu. I tae atu te kaiārahi tuarua a Kelvin Davis ki te Koroneihana hei kanohi mō te Kāwanatanga ki Tūrangawaewae Marae i Ngaruawāhia. I reira hoki te māngai mō Tāmaki Makaurau a Peeni Henare me te kaiārahi i a Nahinara a Simon Bridges. Hei tā Tukoroirangi Morgan i roto i tana reta tātā, kei te whakakaretaohia a King Tuheitia e tana hekeretari, e Rangi Whakaruru, a, kua wero a Morgan i te Kīngi kia tūtaki ki a ia, kanohi ki te kanohi, ki te Poukai ki Waahi Pa, Rāhui Pōkeka a tērā wiki.
Kimi Whenua a Tā Mark Solomon
Kei te kimi whenua Māori a Tā Mark Solomon, kotahi rau, rima tekau heketea te rahi kia tū ai he ngahere ki runga. Koia tētahi o ngā māngai o te roopu hou e kiia nei, ko te Tūāpapa Hauwaro Māori, arā, te Māori Carbon Foundation. I whakarewahia te roopu nei i Kaikoura i te wiki nei, ā, ko ētahi atu māngai o tēnei roopu, ko Hone Harawira, Murray McCully, Michele Boag, Maru Nihoniho me Jevan Goulter. Hei tā Tā Mark, ko te mahi a te roopu nei, he whakatō rākau, ā, ia whitu tau ka kohi pūtea i ngā tohu hauwaro ka puta i aua rākau.
Te hui-a-tau o te roopu Kākāriki
Kei te whakahē te kaiārahi i Ngā Kākāriki a Marama Davidson i ngā kōrero a te hunga e kii ana, kei te tawhiti te roopu i ōna kaupapa here e pā ana ki te tiaki taiao. I tū te hui-ā-tau a te roopu i Te Papai-o-ea i ngā rangi whakatā nei. Hei tā Davidson, ko ngā kaupapa here a Ngā Kākāriki, mai rā anō, ko te taiao, ko te pāporo me te ōhanga, engari, me hono ēra kaupapa e toru kia puta ai he hua nui ki te katoa. Hei tāna, ko ngā uara Māori ngā pou o te roopu, pēnei i te kaitiakitanga.
E rua ngā kura kua whai tūrangawaewae
E rua ngā kura kua āhua roa nei e tū pāhekeheke ana, kua whai tūrangawaewae motuhake mō rāua inaianei. Tuatahi ko te kura o Manukura i Te Papa-i-o-ea, ka whai nei i te rua tekau miriona tāra kia toitū tāna noho ki tōna whenua motuhake ake. Ko te kura tuarua ko Te Wharekura o Ngā Purapura o Te Aroha, kua roa nei e noho tahi ana me Te Wānanga o Aotearoa i Te Awamutu campus, ka whai i te tekau miriona taara kia haere ki tētahi waahi motuhake mōna.
Te mana o te wai Māori
Hei tā tētahi o ngā rōia Māori i kōrero ki te Kāwanatanga o Nahinara mo te mana o te wai Māori, he take totoa tēnei inaianei tonu nei, kaore i te pai kia āta tatari tātou kia whakatūria e te Kāwanatanga o te wā nei tōna Kāhui Wai Māori, katahi ka kōkiri anō i te kaupapa. Hei tā ngā māngai o te Kāhui Rangatira-a-Iwi, e kore rātou e nanao atu ki te Kāwanatanga o Reipa ki te kōrero mo te wai Māori, mēnā rā kei te Kāwanatanga te mana ki te tohu kō wai ka noho ki te roopu nei, ki te Kāhui Wai Māori. Hei tā Willie Te Aho, kaore e kore ka porotū ētahi wāhanga o te ao Māori, ko tēnei Kāhui Wai Māori nei te take.
Copyright © 2018, UMA Broadcasting Ltd: www.waateanews.com