September 15, 2017
Reipa kaupapa here mo te reo Māori


Reipa kaupapa here mo te reo Māori
E tika ana kia whai wāhi te katoa o ngā tamariki o tēnei whenua ki te ako i te reo Māori. Koira tā te kaiarahi tuarua i te roopu Reipa, tā Kelvin Davis. Hei te rā nei ka whakapuakihia e Reipa tā rātou kaupapa here mo te reo Māori. Heoi, kua puta ngā tatauranga hou a te roopu rangahau o Colmar Brunton, kei mua a Reipa, whā tekau ma whā oorau o te tautoko, whā tekau oorau kei te tautoko i ā Nahinara, kua piki ano te tautoko ki Ngā Kākāriki ki te whitu oorau, ēngari, kua heke te tautoko ki a Aotearoa Tuatahi, mā te toru oorau ki te ono oorau. Kotahi oorau e tautoko ana i te RTM.
Te hui Māori me Pasifika o Tamaki
Whakamahia ngā keenge kia kimi rongoā rātou mō rātou anō. Koirā tētahi o ngā karanga e pāorooro mai ana i te hui a ngā kaiarahi o ngā hāpori Pasifika me ngā hāpori Māori o Tāmaki. Hei tā Manase Lua,māngai mo te RTM ki Maungakiekie, kei te muhumuhu hāere ngā hāpori ki te tini o ngā uri Pasifika me ngā uri Māori e mauheretia ana ki te hīnaki, hei tāna, he pai kē atu kia haria ki te marae kia whakawāngia ki reira e ngā kaumātua me ngā kaiarahi. Hei tāna, me kōrero hoki tātou ki ngā keenge kia pai ai te kimi ara ora mō rātou.
Ingoa Māori mō ngā pēpi hou
Kua puta ngā kōrero mō ngā ingoa Māori e kaha nei te tīpakohia e ngā mātua hei ingoa mo ā rātou pēpi hou. Ko Maia te tino ingoa mō ngā pēpi kōtiro i whānau mai i te tau rua mano tekau ma ono, ko Nikau te tino ingoa mō ngā tama.
Te Ture Whenua Māori
He maminga, he tohu o te whakamomori. Koira tā te māngai mō Reipa ki Te Ikaroa Rāwhiti a Meka Whaititi i te whakapae a te Minita Whakawhanake Māori, a Te Ururoa Flavell, kei te kihirua hāere ngā whakaaro o Reipa ki te pire whakahou i te Ture Whenua Māori. Hei tā Whaitiri, e āta raweke ana a Flavell i ngā kōrero i puta i a Tamati Coffey i Whakatāne i tēnei wiki, ki te tinihanga i ngā whakaaro o te hunga pooti.
Te Reo Māori ki nga kura
Hei te tau rua mano toru tekau ka ūtoka te reo Māori ki roto i te marautanga kura o te motu, arā, ka ako te katoa o ngā tamariki i te reo. Koira tā Ngā Kākāriki. Hei tā Mārama Davidson, māngai mo te roopu, ka whakangungu kaiako kia pai ai te whakatinanatanga o te kaupapa nei, ā, ka ako ngā tamariki katoa i te reo, tae atu ki te tau tekau o te kura.
Te whakamanatanga hāeretanga o te ao
Hei tā Dave Cull, Ūpoko o te Uepū o Ngā Kaunihera-ā-rohe o te motu, e tika ana kia whakatū kaupapa motuhake te Kāwanatanga hei tautoko i ngā hāpori ka raru i te rerekē hāeretanga o te huarere nā te whakamanatanga hāeretanga o te ao. Hei tāna, nā te whakamahana hāeretanga o te ao me te pānga o tēra āhuatanga ki te āhuarangi, e rite tonu nei te kitea o te waipuke i ēnei rā, me te aha, ko ngā hāpori nohinohi pēra i a Patu Taatahi kei te raru i ēnei āhuatanga.
Copyright © 2017, UMA Broadcasting Ltd: www.waateanews.com