February 14, 2014
Te utu hoko whare


Te utu hoko whare
Anei ano he marama ka kite ano he utu hoko whare i Aotearoa.
Ki nga raraunga korero o te waa kua heke i te 17 paiheeneti te maha o nga whare i hoko i te marama kua ngaro nei koia te tirohanga a te roopu hokohoko whare o te motu.
Tata ki te 6 paiheeneti te utu ine waenga o te hekenga puutea hai hoko whare mai te marama o Tiihema.
Kaati e mea ana nga kaitaatari hoko whare he nui nga huringa i te maakete hokohoko i tenei waahanga o te tau koia tetahi ahuatanga e whakaawe ana i nga utu.
Te paatai a te Taraipiunara.
He aha nga tikanga toha puutea a muri atu nei mo nga hui arotake i te pakirehua e kiia nei ko Te Paparahi o te Raki i te Taitokerau?
Koia te paatai a kaiwhakawaa Craig Coxhead o te Taraipiunara o Waitangi ki te Tari Reeti Ngahere inanahi.
Na runga i tetahi tautohe kei roto i te Tari Ngahere nei kua haukotingia te rere o te puutea ki te whakahaere i nga kereeme.
Kaati hai taa Coxhead ka tuku i tana tono ookawa kia puta mai nga kupu o te waa mo tenei kaupapa.
Ko wai ka whai reo?
Kaua hai huri tuaraa ki te Maori me tana ratonga ki nga mahi a rohe i nga takiwaa katoa.
Hai taa Shane Jones o te roopu Reipa mehemea ka mahue ki tahaki te Maori me ona wawata tera tonu pea ka hiirorirori te Kaunihera o te raki me ana mahere katoa.
I tenei waa e matapakihia ana te hiahia kia whakakotahi nga Kaunihera katoa o te Taitokerau engari hai taa Jones ano ko te wero kia whakaae nga haapori whaanui ki nga ahuatanga Maori, ki nga kaupapa Maori.
Nga tikanga taake
E tuu kaha ana te kamupene Maori araa ko Paraniinihi ki Waitotara o Taranaki ki te wero i nga whakahou ki te ture taake mo te hoko riihi whenua.
Hai taa Dion Tuuta toihau o Paraniinihi ka aata tirohia ki nga tikanga taake kia kore tana roopu e peehia nei e te taimaha o nga utu poka noa.
Kaati ko te ahua nei ko te utu taake o ia tau tetahi taiapa nui ki te tupu huamata o nga kamupene Maori huri noa.
Novopay he puunaha pakaru?
E oke tonu ana Tari Maatauranga ki te whakahaere i taa ratou puunaha toha puutea e mohiotia nei ko Novopay.
E ono nga kaiako neke atu ranei ki ia kura, ki ia kura kua paakinotia e nga hee i taua puunaha kei te pokea tonutia.
E mea ana te korero ko te nuinga o nga tumuaki kura kei te noho whakapono kore ki te ahei o Novopay i tenei waa.
Hai taa nga tumuaki e kore e taea te whakaririka i nga ngoikoretanga o tera ahuatanga.
Waikato hononga pai
Kua tae ake te Whare Waananga o Waikato ki tana tau 50 aa ka tuku mai i nga tuhinga korero tuku iho e paa ana ki to ratou hiitori.
E kii ana taua kura he whakahirahira to ratou hononga ki a Waikato Tainui no konaa kua whai tuuranga te Waananga o Waikato hai kaiaarahi o nga mahi ki te whakatairanga i te ahurea me te hiitori o te Maori.
Hai taa Taakuta Malcolm Carr tetahi o nga rangatira o te Waananga he tino kaitautoko a Waikato Tainui ki nga mahi e mahingia ana e ratou.
Ngati Whakahemo
Kei te kookiri a Ngati Whakahemo o Pukehina i to ratou hiahia ki te hoko i tetahi paamu a Landcorp i to ratou rohe.
I whakatahangia taua paamu whaa rau heketea te rahi mo Ngati Maakino engari i huri te whakaaro o Landcorp i muri mai.
Hai taa roia Willie Te Aho ahatia nga korero ki to te whakaaro o Ngati Whakehemo no ratou tera whenua otiraa he porohanga o to ratou whenua tuku iho koira ratou ka karanga atu ki te Minita Take Tiriti ki te tirotiro i te kaupapa.
Mate huka
Kua whakarewa kaupapa ki te aukati i te huringa o te Poari Hauora o te Matau a Maaui ki te tapahi i tana ratonga mo nga tuuroro mate huka.
E meingatia ana he ratonga tino whai hua tera e hia kee tuuroro i whakaorangia.
Kotahi rau tuuroro i taupokina ia tau e te ratonga nei mai Wairoa ki te puku o te Matau a Maaui.
Kaati e kii ana nga kaiwhakahee me whakahaere arotake ki nga utu, ki nga mahi katoa i runga i te tumanako kia uu tonu ki te hootaka hauora mate huka nei.
Copyright © 2014, UMA Broadcasting Ltd