Listen Now: 
Paipa pouaka momore.
E matapae ana ka kaha te tautoko mo te ture pouaka momore ki nga hikareti ina tae atu te kaupapa ki Paaremata.
Te mea kee kaahore tonu etahi whenua e pai ana ki te whakaritenga o nga pouaka paipa kia kore he tuhinga, he pikitia, he korero whakatairanga, he aha ranei.
Koni atu i a ratou kua tuu hoki etahi pakihi nunui i Amerika ki te whiu koohatu whakatuupato ki te kaawanatanga o Aotearoa kia kaua tatou e tautoko te kaupapa pouaka momore na te mea ka takahia te mana motuhake o nga kamupene paipa.
Kaati hai taa Phil Goff o te roopu Reipa ki aua kamupene kaua e wero poka noa i o koutou ihu ki nga mahi a Aotearoa.
Dover he akiaki.
Kaua e tiitaha ki te tautoko i tetahi taha ki nga whakataunga Tiriti o Waitangi a Ngapuhi.
Koia te whakatuupato a Dover Samuels kaitoorangapuu tautoohito o te Taitokerau whai muri te taapaetanga a Piriimia John Key i tera wiki ki te whakareka i tukanga mo te whakataunga a te iwi mehemea ka tiimata a Ngapuhi i ana whakawhitinga korero.
Hai taa Samuels he mea nui kia tau te puehu i waenga i nga roopu a iwi kaare he take o te whawhai mutunga kore.
Ahuwhenua he mahi rangatira.
E toru nga paamu Maori kua tiipakohia ki te whiringa toa o te whakataetae Ahuwhenua araa hai whakawaa i te pai o nga paamu Maori.
Hai taa kaiwhakahaere Kiingi Smiler ka karangahia nga iingoa o etahi paamu papai a tera wiki ki Paaremata.
A muri atu ka tuu te rauna tuarua o nga mahi whakawaa me te kii e kore kaahore ka kite i te matatau o te Maori ki nga tikanga ahuwhenua me te tuuranga teitei o Ngai Tatou i roto i aua mahinga.
Kaahui rangatira kei te ahu pehea?
He waahi whakawhitiwhiti korero, whakaputa whakaaro nga huinga a te Kaahui Rangatira a Iwi.
Koia te tohutohu a Haami Piripi o Te Raarawa me tana whakahee ki te korero kua huri te ahua o te kaahui rangatira penei me te teepu porowhita te hanga engari he parauri te kano.
Hai taa Piripi ano ahatia nga korero ma nga huinga a iwi ka aata matapaki i te huhua o nga kaupapa e paa ana ki te Tiriti. I kite tera ahua i Waitangi i tera wiki.
Nga moemoeaa, tirohia, korerohia.
E whakahauhau ana tetahi kaimahi hauora i nga rangatahi Maori e peehia nei e te pouritanga ki te whakarite i nga roopu moemoeaa.
Te tikanga kia aawhina nga tuuroro ki te whakapuaki i o ratou whakaaro, ki te matapaki i a ratou kupu korero.
Hai taa Eduardo Duran o te iwi Apache o Amerika ki te huinga aarai whakamomori i Poneke inanahi ka nui te hiahia o te nuinga o nga taiohi ki te korero mo o ratou moemoeaa he rongoaa era momo korero.
Hai taana kei roto i nga moemoeaa nga tauira, nga karere whai hua e heke tootika mai ai i nga tuupuna.
Tautokohia nga kura hou.
Kaahore nga kura o Whaangarei e tautoko ana i nga kura hourua o tera rohe e pouri ana a Hekia Parata Minita Maatauranga ki tera.
Ka whakatuuwhera i te Kura Hourua o Whangarei.
Terenga Paraoa akuanei me te hiahia kia tuku atu i nga tauira maha ki kura kee mo nga akoranga motuhake engari kaahore te nuinga o nga kura e piirangi ana ki te tautoko i taua kura Maori.
Hai taa Parata he tokopuuhake tera ko te mea nui kee ki a ia ko te pai o te anga whakamua o nga Kura Hourua i Whaangarei i tenei waa me te kii kua uru atu te Tari Maatauranga ki te aawhina.
Waiari he pakanga o mua.
Hai apopo ka whakamahara i te pakanga o Waiari i Waikato 150 tau ki mua.
20 ki te 40 nga toa Maori i mate, e ono pea nga hoia o Piritana i hinga.
A muri atu i te karakia ka poowhiritia nga manuhiri ki runga i te marae o Puurekireki.
Hai taa kaumaatua Tom Roa o te roopu tirotiro pakanga e kiia nei ko Nga Pae o Maumahara ka maumahara i tetahi pakanga me nga mate i hinga araa ko nga tuupuna o nga taha e rua.
Whakamomori kei te kitea whaanuitia.
Kei hea ahuatanga motuhake e aarai ai te whakamomori i nga haapori Maori, i nga haapori Pasfika.
Ko Waka Hourua te iingoa o tetahi tahua puutea rua miriona taara te rahi e tohatoha atu ki nga kaupapa haapori.
Hai taa Trish Davis o Te Rau Matatini kaatahi ano te motu ka aronui ki nga take whakamomori e paa ana ki te Maori me o tatou whanaunga o te Moana Nui a Kiwa.
Hai taana ano me mohio tatou ko te matenga o te whanaungatanga ko nga paanga huakore o te pooharatanga me nga take a hinengaro nga tino puutake o te whakamomori.
Kahungunu Reo, poipoiaa kia pakari ai.
Kua tiimata a Ngati Kahungunu i tetahi hootaka hou hai whakaara ake i te reo Maori i to ratou rohe.
Ko te ketuketu kiiwaha te iingoa o taua kaupapa ia wiki ka tohatoha kiiwaha korero ki runga reo irirangi ki nga raarangi imeera, ki nga niupepa, ki hea ranei.
Hai taa Ngahiwi Tomoana tiamana o Ngati Kahungunu i te waa i a ia e tupu ake ana i tona iwi i korerohia whaanuitia aua momo kupu aa he mea nui kia tuku atu aua korero ki nga whakatupuranga hou.
Hai taana ano ka rongo i te reka o ketuketu kiiwaha me te wairua pai.
Momona, he aha nga take?
Ko te aahua o te wahine Maori me tona tinana tetahi kaupapa e tirohia ana e nga kairangahau o te Whare Waananga o te Papaioea.
225 nga waahine Maori e rapuhia ana mo tetahi rangahau whaanui kia kite te paanga o te anga tinana ki te hekenga mai o etahi momo maauiuitanga.
Ki etahi kairangahau ahakoa te ahua a waho tera pea ka mau tonu i etahi waahine nga ahuatanga o te moomona i o ratou tinana.
Kaati ka titiro hoki te rangahau nei ki te tuuranga o te kai, o te ngao, me nga tauira whakakori tinana e whakairo i te hanga moomona o te tinana.
Copyright © 2014, UMA Broadcasting Ltd
RELATED NEWS
