November 07, 2013
Ko wai te tangata o Reipa mo Taamaki?


Ko wai te tangata o Reipa mo Taamaki?
Kia pukumahi te tangata e whai ai te tuuranga hai kaiwhakataetae pooti mo Reipa i te rohe Maori o Taamaki Makaurau.
Koia te whakahau a Shane Jones ka rahua i tera koowhiringa pooti ki a Pita Sharples i taua tuuru.
Ki etahi whakapae ko nga kaiwhakapaaho a Julian Wilcox raaua ko Shane Taurima ka whakataetae atu.
Hai taa Jones ano he nui nga puukenga o te tokorua raa engari he nui hoki te mahi kei mua i te tangata e riro tera o nga rohe pooti Maori araa o Taamaki.
He maamaa ake ki te whakatuu whare.
Kua whakaae te Kaawanatanga ki te whakamaamaa i nga tikanga mo te tuku puutea kia whakatuu whare te Maori i tona whenua tupuna.
Hai taa Taariana Tuuria Minita Tuarua mo nga take whare, ma enei huringa ka whai waahi te tokomaha ake o nga Maori ki te kookiri i o tatou wawata whare.
Kua huri hoki te Whare Puutea o Kiwi Bank ki te tautoko i te kaupapa.
Kia hoki ki te huarahi tika.
Ka nui te hiahia o nga kaipupuri hea o te kamupene Aotearoa Fisheries kia kaha nga kaiwhakarite hou o te kamupene Maori raa ki te haapai ake i a ratou.
Hai taa Matiu Rei te tiamana o te Ohu Kaimoana, e piirangi ana ia kia huri ai nga kaiwhakarite ki te whakatupu i te kamupene.
Kua heke te tatau hua puutea o Aotearoa ki te 7 miriona taara mo nga marama e ono kua pahemo na runga i nga raruraru i Sealord e paa ana ki taa ratou pakihi i whakareerea e ratou i te tonga o Amerika.
Rima tekau paiheeneti o Sealord kei te puritia e Aotearoa Fisheries.
Ko te ture me te maauiui mate wairangi.
E kite ana i nga tohu e whakahaawea ana i nga tuuroro Maori e paangia ai e te mate wairangi i raro i te ture.
E kii ana a Taakuta Hinemoa Elder, he maha rawa atu nga Maori kei te korerohia i roto i nga tatauranga o aua momo maauiuitanga.
Ki a ia, tera tonu pea ka hee te tirohanga a etahi kaimahi hauora ki nga tuuroro Maori na te mea he rerekee te whakaaro a ahurea o te Maori mo te mate wairangi.
Koni atu i tera he nui ake te rahi o nga pire aarai i te whakaaro wairangi ka hoatu ki te Maori.
Ka whakatika i te ahua o te whare.
Akuanei ka huri te Whare Pupuri Taonga o Taamaki Makaurau ki te whakahou i te wharenui o Hotunui.
Ka tangohia nga whakapaparanga o te peita whero hai taa Linnae Pohatu kaiwhakahaere hootaka Maori te tikanga hoki kia maatakitaki nga manuhiri i nga mahi whakaora.
Ka mahi tahi te Whare Pupuri Taonga me Ngati Maru kia whai tootika i nga tikanga tuku iho mo te whakaoranga o te whare.
Ka tuu ki te whakahee i nga mahi.
A nga wiki e tuu mai nei ka hau atu he kaahui kaipuke ki te au o te moana atu i Whaaingaroa ki te whakahee i a kamupene hinu, i a Anadarko o Amerika me te tuumanako kia koowiri te takere o te moana.
E whitu nga kaipuke e whakarooputia ai ka aatete hoki ratou i te ture hou e aukati ana i nga poroteehi ki runga moana.
Ka wehe atu nga kaipuke i o ratou ake kaainga a te Paraire mo te haerenga ki Whaaingaroa, ka whakakotahi ratou i reira.
Copyright © 2013, UMA Broadcasting Ltd